Bir Motosikleti Yeniden Trafiğe Kazandırmak

Elimizde 1994 model bir motosiklet var. Araç şirket üzerine kayıtlı, ancak şirket bunu kendi
üzerinden düşürmek istiyor.

En mantıklısı satışın noterde şahıs üzerine yapılarak şirketin dertten kurtarılmasıdır. Gelgelelim aracın 20 yaşında olması, sisteme girilen yanlış bilgilerin sayısını arttırıyor. Süper kondüsyondaki Aprilia RS125 motorumuzu, hurdaya çıkartmak istemediğimiz için uğraştık, ne badireler atlattık, tekrar trafiğe kazandırdık. Gelin aşamalara ve ‘yaşar ne yaşar, ne yaşamaz’ benzeri olaylara bir göz atalım.

Motosikletin muayenesi en son 1996 yılında yapılmış. Biz motoru 2010 yılında hayata döndürdüğümüz ve sonrasında sadece pistte bindiğimiz için muayene yaptırmamıştık. Artık noterde satış yapılabilmesi için hem muayenesinin olması, hem de zorunlu trafik sigortasının yapılması gerekiyor. İşte burada zorlu bir yarış bizi bekliyor. Bir aracınız var ve uzun yıllar trafik sigortası yaptırmadınız mı? İşte, o zaman yandınız! Çünkü sigorta şirketleri muayene yapılmayan yıl başına %50 oranında sürprim, yani bir anlamda ceza uygulayarak size sigorta yapıyor. Yani bir anlamda sigorta, yapmadığınız yılların da parasını sizden alıyor. Çok uğraştık, Şair Sigorta’dan Kutlay en düşük Mapfre’de buldu ve 680 TL’ye sigortayı yaptı. Aracın yaşının çok olması (yazıyla ’yirmi’ yaşında!) ve şirket üzerine kayıtlı olması da sigorta ücretini çoğaltıyor.

Aracın sigortasını yaptırıp borcu olup olmadığını kontrol ettikten sonra, Tüvtürk’ün Kızıltoprak Motosiklet Muayene İstasyonu’ndan randevu aldık. Buraya gitmeden önce muayene ve diğer işlemleri yaptırabilmek için öncelikle şirketin imza yetkilisinden vekalet almak şart. Bunu da aldık, 100 lira da buna masraf ettik. Kızıltoprak’taki muayene istasyonunda işlem yapmak, ulaşılabilirliği sayesinde çok kolay. Daha önceki sayılarımızda da yazdık, muayene gecikme cezası torba yasa ile affa uğradı ve Haziran 2015’e kadar oldukça cüzi miktarda tahsil ediliyor. Normalde böylesi eski ve muayenesi yapılmamış motora 600 lira civarı ödeme yapmamız gerekirken, sadece 174 lira ödüyoruz. Bunun 93 lirası muayene, geri kalanı da cezası.

Muayenede yürür aksam, frenler, tekerlekler problemsiz muayeneden geçti. Sinyallerin fişlerini tam takamamışım anlaşılan, gelene kadar da yerlerinden çıkmışlar, düzgün çalışmıyorlar. Asıl sorun motorun renginde çıkıyor. Motorun üzerinde mevcut renkler yeşil, sarı, beyaz. Bir de devasa şasi var, gri renkli. 1994’te ruhsata yeşil/gri yazmışlar. Muayene istasyonundaki arkadaşlar oldukça kibar, sağ olsunlar bana anlatıyorlar; “Rengin değişmesi gerekli” diyorlar.

Diyorum ki, “Bu motorun rengi hiç değişmedi, o dönemde neye dayanarak böyle demişler bilmiyorum ama şasi gri işte, buna dayanarak rengi değiştirmesek olmaz mı?” Maalesef olamazmış. O dönemde yapılan yanlışlık 20 yıldır sürüyormuş ama renk değiştirilerek doğrusu yapılmalıymış. “Peki” dedim, motor muayeneden geçemedi. Aksaklıkların giderilerek muayene tekrarına gelmesi uygun görüldü. Motor üç renkliymiş, sisteme üç renk yazabiliyorlarmış ama tespit kağıdına iki renk yazılabiliyormuş. Bu sebeple yeşil/gri yerine yeşil/sarı yazıyorlar, ooh herkes bir rahatlıyor. Muayene istasyonu size konu ile ilgili bir tespit kağıdı veriyor ve teoride bununla herhangi bir emniyet müdürlüğüne gidip trafik tescil biriminden değişikliği yaptırabiliyorsunuz. Ama işler o kadar da kolay değil elbette!

Elimde tespit kağıdı, ruhsatlar var, hemen bir emniyet şubesinden randevu almaya çalışıyordum. Yakın çevremdeki bütün şubeler en yakın 2-3 gün sonrasına randevu veriyordu. Ancak bu işi hemen halletmem gerektiği için bütün şubeleri kontrol ettim, Şişli Şubesi’nden randevuyu ertesi güne aldım. O da nesi?

Elimdeki evraklar yeterli değil ve şirketin faaliyet belgesi ile sicil gazetesindeki faaliyet ilanı da gerekiyor. Neyse ki imza sirküleri vekaletin arkasında mevcut. Bunları İstanbul Ticaret Odası(İTO)’ndan çıkartabiliyormuşum, önce Kadıköy’e, İTO’nun şubesine gidiyorum.

Buradan her iki evrağı da 20 TL karşılığı bastırıp onaylatıyorum. Bu tabii ki yeterli değil, bir de boya faturası bulmam lazımmış. Motor boyanmadı ama her türlü renk değişikliği bir fatura gerektiriyor. Neyse ki meşhur Vespacı Apo Usta -Merkez Servis- yakın dostum da, ondan gidip rica ediyorum. Fatura şirket adına kesiliyor, üzerine “motosiklet yeşil/sarı/beyaz renge boyanmıştır” deniyor. Motor boyanmadı ama bürokrasi doğruyu değil gerekeni istiyor.

Neyse, renk değişikliği için evrakları tamamladık mı? Hayır! Emniyetin sayfasına göre Ek1 adı verilen ve motorun özelliklerinin yazıldığı bir formu doldurmak gerekmiyor ama pratikte öyle olmuyor. Hemen emniyetin karşısında benden istenen Ek1 belgelerini doldurtuyorum, bunların illa ki daktilo (daktilo mu kaldı?) veya bilgisayar ortamında doldurulmuş olması isteniyor. Buna da 20 TL veriyorum. Hemen sonrasında giriyorum emniyetten içeri, neyse ki sıra falan yok, evraklarımı rahatça veriyorum. Şef Mehmet Bey ertesi gün gelmemi rica ediyor, ben de mümkünse beklemeyi ve yeni ruhsatı almayı rica ediyorum. Tescil belgesi değişecek, 76 lira ödüyorum, neyse ki uğraşıp hemen yazıyorlar. Muayene istasyonu ruhsatın değişmeyeceğini söylese de tescil belgesi mutlaka değişiyor.

Ruhsata yeni renk olarak ‘Yeşil/Sarı’ yazılıyor. İşim erken bittiği için, hemen cep telefonundan Kızıltoprak İstasyonu’ndan muayene tekrarı için randevu alıp motoru oraya doğru sürüyorum. Sinyalleri önceki akşam halletmiştim, bir problemim kalmadı diye düşünüyorum.

Muayene istasyonunda Ahmet Bey ruhsatı değiştirmiş olmama şaşırıyor. Kendisine biraz sitem ediyorum. Motor aynı motor, renk değişikliği yok, üzerinde gri renk de var. Alt kısımlar beyaz ama bu zaten kayda giremiyor, çünkü üç renk yazmıyorlar. Yeşil/ gri, yeşil/sarı oluyor. Bir başka istasyona gitsem, onlar da yeşil/beyaz olsun diyebilir, çünkü üzerindeki beyaz miktarı sarıdan daha fazla! Bir de uyduruk fatura alıyorum, motor üç renge boyanmıştır diye yalan beyanda bulunuyorum. Her şey doğru oldu mu şimdi? Daha doğrusu ne, ne kadar doğru oldu, pek emin değilim. 120 lirayı da anlamsızca çöpe attık, bir günlük koşturmam da cabası.

Far ayarları klasik biçimde ayarsız görünüyor. Zaten muayene istasyonundaki bu far ölçer makineden kusursuz geçebilen motor var mı, merak ediyorum. Sinyaller problemsiz. Ozan Bey muayeneyi tamamlıyor, Ahmet Bey bu masrafın yapılacağından habersiz olduğunu, kusura bakmamamı söylüyor, gülüyoruz duruma, vedalaşıyoruz. Muayeneden geçtik, sigorta var, borç yok, satışa gidebiliriz. Ertesi gün oluyor, vekalet benim üzerime olduğu için kendi kendime satış yapamıyorum, yakın bir arkadaşımla notere gidiyorum. Noterdeki görevli bir takım aşamalardan geçiyor, sonunda gelip “vergi dairesine gidiniz” benzeri bir uyarı ile karşılaşıyor. Satış yine yapılamıyor. Oradan çıkıyorum, Bostancı’daki nakil araçları vergi dairesine gidiyorum. Onlar da çaresiz; olay anlaşılamıyor, ‘Ümraniye’deki genel müdürlüğe gitmem gerektiği’ söyleniyor. Ertesi gün sabahtan soluğu Ümraniye’de alıyorum. Aracın borcu yok görünüyor. Birkaç banko dolaştıktan sonra, sistemde aracın şirketin vergi numarası ile ilişkilendirilmediği gibi bir tespit yapılıyor ve ilişki kuruluyor. Tekrar noterin yolunu tutuyorum.

Notere gidiyorum gitmesine de, kontrol amaçlı bakıyoruz, sistemdeki sorunun halen devam ettiğini görüyoruz. Noter çaresiz, ben tekrardan Ümraniye Nakil Araçları Vergi Dairesi’nin yolunu tutuyorum. Ruhsatı alıp inceliyorlar, sistemde motor hacmi kaydı görünmüyormuş, bundan olabileceğini söylüyorlar. Meğer bizim alet 1994’te yazılırken Mobilet olarak kaydedilmiş ve motor hacmi 50’lik olarak yazıldığı için vergi vesaire de tahakkuk etmiyormuş. Aracın özelliklerinin yazılı olabileceği bir evrağın TSE’ye gidilerek alınmasını istiyorlar. Ancak ben de TSE’de 1994 model bir aracın uygunluk belgesinin olamayacağını söylüyor, boynumu büküyorum. Gerçekten de bu yıllara ait bir aracın böyle bir belgesinin TSE’de olması mümkünmüş gibi görünmüyor. Neyse, internetten bakıyorlar, markası hala Mobilet kalıyor, model hanesinde yer alan adındaki RS125 sözüne istinaden motor hacminin 125cc olduğunu sisteme giriyorlar. Bu sefer de vergi çıkıyor.

Bilindiği üzere motosiklet vergisi ‘trafikte motosikletlerin farkına varın’ sloganı ile aynı sene, yani 2004’te kondu. Yani ondan önce MTV ödemiyorduk. Benim hesabıma göre gecikmelerle birlikte 550 lira civarı vergi ödemem gerekiyor. Neyse ki devlet o kadar insafsız değil, 2009 öncesi borçları bu yaşta bir araç için zaman aşımına uğradığını söylüyor. Dolayısıyla borçları 2009’dan bu yana hesaplıyorlar. Motor 2009’da 15 yaşında olduğu için 125 cc için en alt vergi diliminden vergi hesaplanıyor. Toplam olarak Ocak 2015 dahil 116 lira vergi ve gecikme zammı ödüyorum. Araya hafta sonu giriyor, Pazartesi tekrar noterin yolunu tutuyorum.

Neyse, sistemde problem görünmüyor, satışı yapıyorum, bu hikaye de burada sona eriyor. Satış yapıldığı için 680 liralık sigortayı iptal ettiriyorum, yaklaşık 40 lira sigortalı kaldığı günlere istinaden kesiliyor, gerisi iade ediliyor. Bütün bu işlemler için 650 lira civarı harcıyorum, ne işe yaradı, bu para nereye gitti, bilmiyorum. Maksat dostlar alışverişte görsün.?