Yazar: Moe
Motosikletler için özel olarak üretilen motor yağları hakkında merak
edilenleri, bir de sektörün içinden, teknik bir isimden dinleyelim.
Alexander Hornoff Kimdir?
“Otomotiv Mühnedisliği mezunu Alexander Hornoff 48 yaşında. 19 senedir MOTUL çalışanı ve 2002’den bu yana MOTUL’un Almanya Doğu Avrupa’dan sorumlu Teknik Departmanının başında. Kendi deyimi ile ise tam bir motosiklet tutkunu…”
MotorOn: Doğru motor yağını satın alırken dikkat edilmesi gereken detaylar neler?
Alexander Hornoff: Bir ürün satın almadan önce müşterinin ilgili araç üreticisinden belli şartlar hakkında detaylı bilgi alması gerekir. Gerekli olan tüm bilgiler kullanıcı kılavuzunda veya Motul Yağ Danışmanı’nın (https://www.motul. com/tr/tr/products/recommendation) yardımıyla bulunabilir.
Söz konusu motor yağı, hangi araçta kullanılacaksa o modelin kullanımına ve çalıştırma şartlarına yönelik olarak tasarlanmış olmalıdır. Aracın nasıl kullanılacağı da ürün tavsiyesi açısından önemli bir faktördür.
M.: Motosikletlere özel yağları aynı viskoziteye sahip diğer araç yağlarından ayıran özellik nedir?
A.H.: Öncelikle, motosikletler için geliştirilmiş yağlar diğer yağlardan fomülasyon olarak farklılık gösterir. Motosikletin farklı teknik yapısı ve kullanım koşulları farklı ihtiyaçları doğuracağından özel olarak geliştirilmiş formülasyonlar kullanılır. Çoğu motosiklette, ıslak debriyaj sistemi ve şanzıman, motor ile aynı ortamda çalışmaktadır. Binek araç motor yağları, sürtünme düzenleyicilerini de içerirler. Bunlar sürtünmeyi azaltmak için tasarlandıklarından yağ tüketimini de azaltırlar. Islak debriyaja sahip müşterek bir yağ devresinde bu durum, debriyaj kaçırması ile sonuçlanmaya mecburdur. Ayrıca binek araç motor yağları köpüklenme karşıtı maddeleri ve şanzıman katkı maddelerini içermez. Bununla birlikte genellikle motosiklet motorları nispeten küçük hacimlerdedir ve çok yüksek hızlara çıkmaktadır (örneğin 16.000 rpm). Teknik olarak, JASO MA veya MA2 onaylı yüksek kaliteli motosiklet motor yağları tercih edilmelidir.
M.: Ürünleriniz hangi katkı maddelerini içeriyor ve bunların etkileri nelerdir?
A.H.: Islak debriyaj, şanzıman ve yüksek azami tork değerine sahip yanmalı motorun yapısal kombinasyonuna bağlı olarak yağlar, katkı paketiyle uyumlu olmalıdır. Yalnızca temizleyici ve seyrelticiler değil, aynı zamanda sürtünme düzenleyiciler, köpük önleyiciler, yaşlanma-aşınma ve paslanma karşıtı katkı maddeleri kullanılmaktadır. Temizleyiciler (deterjanlar) küçük kir parçalarının çözülmesini sağlarken, seyrelticiler kir parçalarını seyrelterek yağ filtresine taşınmasını sağlar. Islak debriyaj, yağ çeviriminin en zayıf halkasıdır. Motor yağı, şanzımanı soğuk ve temiz tutmalı, aynı zamanda düşük sızıntı oranıyla güvenilir güç aktarımını mümkün kılmak için doğru sürtünme katsayısını sağlamalıdır. Bu temel gereklilikler karşılanmazsa, sonuçta güç aktarımı yetersiz kalırken aşırı ısınma ortaya çıkar ve ıslak debriyaj zarar görür.
Köpük önleyici katkıların yanı sıra köpük inhibitörleri, yüzey gerilimini azaltarak köpük oluşumunu hızlı bir şekilde yok eder. Diğerlerinin yanı sıra, yağın hava ile yoğun şekilde temas etmesine neden olan çarpma veya ince taneli sprey ile yağlamanın kullanıldığı şanzımanlarda bu çok önemlidir. Sıvı ile havanın birleşiminden oluşan köpük, ısı transferini bozarak aşırı ısınmaya ve yağın çabuk yaşlanmasına neden olur. Yaşlanma karşıtı katkı maddeleri, tüm kullanım ömrü boyunca motor yağının yaşlanmasını geciktirir. Bu durum, operasyonun yüksek sıcaklıklarda gerçekleştirilmesi halinde çok önemlidir. Yaşlanma karşıtı katkı maddeleri yanmalı motorlar ve düz viteslerde gereklidir. Viteslerde dişler, son derece yüksek yüzey basıncına maruz kalırlar. Burada, ağır yük altında vites değişimi mümkün kılınırken, aşınma ve korozyon etkin şekilde önlenmelidir. Korozyon karşıtı katkı maddeleri, asitli bileşenlerin yağ karterine gitmesini sağlar.
M.: Düşük kaliteli ve yanlış viskoziteye sahip bir motor yağı kullanılırsa ne olur?
A.H.: Yanlış viskoziteye sahip, uygun olmayan, düşük kaliteli yağların kullanılması kısa veya uzun vadede hasara yol açar. Elbette çalışma koşulları da burada önemli bir rol oynar. Örneğin, basit bir mineral yağı yüksek mekanik strese maruz kaldığında, bu durum kesme dayanımı kaybına dolayısıyla da viskozitenin ve yağ basıncının düşmesine, yağlamanın yetersiz kalmasına neden olur. Bir başka örneği ele alalım: Soğuk başlatma esnasında uygun olmayan viskozite derecesine sahip yüksek kalitedeki motor yağı, yanmamış yakıtla seyreltilir. Bu da viskozitenin ve yağ basıncının düşmesine ve yağlamanın yetersiz kalmasına neden olur. Düşük yağ miktarı veya yüksek ısıl yüklerin altında çalışma, motor yağının erken yaşlanmasına neden olur. Yaşlanma kalıntıları yüzünden motor yağı kalınlaşır ve yağ pompasından yağlama noktalarına artık taşınamaz hale gelir. Bu da yine motor hasarına neden olur. Tüm bunlar hesaba katıldığında üreticinin ihtiyaçlara, yapısal özelliklere ve çalışma koşullarına göre doğru yağın seçilmesi; sınırsız sürüş keyfi ve uzun bir kullanım ömrü açısından çok büyük önem taşımaktadır.?