Dikkat Dağınıklığı, Depresyon ve Stresİn İlacı

Yazar:

Uzman Klinik ve Sağlık Psikoloğu Kemal Oker

Bir çoğumuz için motosiklet sahibi olduğumuz andan itibaren, içimizde bir kamp yapma, sahil kenarında yeni yollar, yeni heyecanlar keşfetme; bol virajlı ve manzaralı yollarda tur yapma isteği doğuyor… Yaptığımız bu geziler motosikletle birlikte daha da anlamlı kılınır ve bir kere bu hissi damarlarımızda hissettiğimiz zaman buna adeta bağımlı hale gelmeye başlarız. Kendimizi sürekli harita da keşfedecek yeni bir yer araştırırken buluruz ve bu planları gerçekleştirmek için heyecanla bekleriz, tanıdık geldi mi? Motosiklet sürücülerini yakından ilgilendirdiğini düşündüğüm için, bu yazı da sizlere, doğa da yaptığımız bu gezilerin psikolojimiz üzerinde ki etkisini araştıran bilimsel çalışmaların bulgularından bahsetmek istiyorum.

Özellikle son yıllar da birçok insan panik ataktan, stresten, depresyondan ve sürekli olarak yaşadığı dikkat dağınıklılarından şikâyet etmeye başladı. Bu şikâyetle birçok insan terapiye gidiyor ve anti-depresanlar kullanıyor. Birçok bilim insanı, bu ani artışın sebebini anlamak için araştırmalar yaptı ve bu araştırmalar bize gösteriyor ki, başlıca şehir hayatı insanlarda birçok semptomu tetikliyor ve bu hastalıklara neden oluyor. Peki, doğanın insan psikolojisi üzerinde ki etkisi ne? Ve asıl önemli soru nasıl bu etkiyi yaratıyor? Gelin birlikte bize bu soruların cevaplarını veren bilimsel çalışmaları inceleyelim.

Araştırmaların sonuçları gösteriyor ki doğada yapılacak bir gezi depresyondan, stresten ve anksiyete den muzdarip insanlarda adeta bir terapi etkisi gösteriyor. Yapılan çalışmalarda depresyon ve anksiyeteden muzdarip insanları gruplara ayırıyorlar ve düzenli olarak doğa gezileri ve yürüyüşleri yapan gruptaki insanlar bunu yapmayan gruba göre depresyon ve anskiyete semptomlarında anlamlı olarak azalma yaşıyor.

Çalışmalar bize daha ilginç sonuçlardan da bahsediyor. Doğa da yapılacak geziler, dikkat dağınıklığında da tedavi etkisi gösteriyor! Yine, doğa da düzenli geziler ve yürüyüşler yapan ve daha önceden dikkat dağınıklığı olan insanların bu rahatsızlıklarından anlamlı bir şekilde kurtulduğu gözlemleniyor. Peki, doğa bunu nasıl başarıyor? Araştırmaların sonucuna göre, görünen o ki; şehir yaşamında insanlar birçok durumla uğraşmak ve birçok karar almak zorunda kalıyor.

Kısacası şehir yaşamında birçok uyaran var ve bunların hepsiyle başa çıkmak için dikkatimizi sürekli kontrol etmek ve kullanmak durumunda kalıyoruz. Bunun sonucunda bilinç olarak yorgun ve bitkin bir hale geliyoruz. Bu durum da dikkat dağınıklığından şikâyet etmemize neden oluyor. Bu noktada şehir hayatından yapacağınız düzenli kaçamaklar, zihninizin dinlenmesine ve tekrardan dikkatinizi bilinçli olarak kontrol etmenize yarayacak enerjiyi depolamasına yardım ediyor. Yine aynı çalışmalar gösteriyor ki, uyaranın azalmasıyla birlikte zihnimizi daha verimli kullanabiliyoruz ve bunun sonuncunda yaratıcılığımız da artmış oluyor.

Bu bulgulara baktığımız zaman, yaptığınız motosiklet yolculuklarından bu kadar mutlu ve huzurlu dönmenizin sebebini daha iyi anlayabiliriz. Nasıl ki doğal katıksız besinler vücudumuza iyi geliyorsa, doğal yeşil ortamlarda zihnimizi ve ruhumuzu sağlıklı bir şekilde besleyip bizim mutlu ve sağlıklı bireyler olmamızı sağlıyor.

Bu sezon sizlere de doğa içerisinde bol yeşilli,mavili ve en önemlmisi güvenli sürüşler diliyorum…

Kaynakça: Barton, J., & Pretty, J. (2010). What is the Best Dose of Natur e and Green Exercise for Improving Mental Health? A Multi-Study Analysis. Environmental Science & Technology,44(10), 3947-3955. doi:10.1021/es903183r

Pearson, D. G., & Craig, T. (2014). The great outdoors? Explori ng the mental health benefits of natural environments. Frontiers in Psychology, 5. doi:10.3389/fpsyg.2014.01178

• kemal_oker@suayasam.com