Bazı yerler vardır; çok yakınınızdadır ama hiçbir zaman gidilecekler listesinde ilk sırada
olmazlar. Belki de önyargılardan dolayı aklınızdan bile geçirmezsiniz. Gördükten sonra ise
kaygıların boşuna olduğunu anlarsınız. İşte Ermenistan, bizim için böyle bir ülke…
Motosikletle Gürcistan’a birkaç defa gitmiştim. Fakat nedense, kapıda vize alabildiğimiz Ermenistan’a geçmek hiç aklıma gelmemişti. Ermenistan vizesinin bu kadar kolay olduğunu da bilmiyordum açıkçası… Nihayet geçen yaz 5 günlük bir Ermenistan yolculuğu yapabildim. 2 Enduro’dan yol arkadaşım Cevher’le birlikte Gürcistan üzerinden Ermenistan’a geçip, beş gün boyunca tüm ülkeyi dolaştık. Gürcistan’dan Ermenistan’a geçişimizi Bavra sınır kapısından yaptık. Evrak işlemleri ve 8 dolar ödediğimiz vizeyi almak, sadece birkaç dakikada sürdü. Bavra, en sorunsuz ve hızlı geçtiğim sınır kapılarından biri oldu. Görevliler çok yardımsever ve güler yüzlüydü. Sınırdan geçince M1 yolunu kullanarak doğrudan Erivan’a sürdük. Gürcistan’a göre yollar oldukça bozuktu.
Gürcistan’daki ormanlarla kaplı keyifli yollar giderek bozuldu ve kurak topraklara döndü. Zaten Ağrı’nın arka tarafındaydık, Doğu Anadolu’da geziyor gibiydik. Tek fark, turist gören (gözleri $ olan) polislerin hemen peşimize takılmasıydı. Hız limitlerinin çok düşük olmasını fırsat bildikleri için, Erivan’a varana kadar bizi de biraz yoldular. Yola çıkmadan bölge hakkında çok az araştırma yapmıştım. Elimizde GPS ya da harita da yoktu. Tabelaları takip edip, Ağrı Dağı’nı sağımıza alıp Erivan’a ulaştık. Zaten avcı polisler yüzünden yavaş gittiğimizden Erivan’a ancak hava kararınca ulaşabilmiştik. Hazırlıksız yaptığım yolculuklarda, şehir merkezinde wi-fi olan bir kafeye oturup, en yakın hostel’e rezervasyon yaparım. Bu sefer de öyle oldu. Erivan’ın en kalabalık sokaklarının birinde yerel yemekler yapan bir restorana oturup hem karnımızı doyurduk, hem da kalacak bir hostel ayarladık. Otoparkı olmayan hostel’in önüne iki motoru zincirle bağladık ve ilk gece şehri yürüyerek dolaştık. Hostel çalışanlarından aldığımız bilgiler, edindiğimiz harita ve biraz internet araştırmasından sonra Ermenistan’ı dolaşmaya başladık.
Gezi hikayemizi anlatmak yerine küçük ipuçları vermeyi daha faydalı buluyorum. Sadece sonda söyleyeceğimi şimdi yazayım: Yolculuk oldukça keyifliydi, motosiklet kullanmak için güzel yollardan geçtik. Açıkçası Gürcistan’a kadar gidip de Ermenistan’a geçmemek yazık olur. Fakat tekrar gitmeye değer mi, bence değil. Bir daha gidersem ancak ucuz uçak bileti ayarlayıp, hafta sonunu Erivan’da geçiririm, o kadar.
Ermenistan yolculuğu için 20 ipucu
1 Biz hiçbir yerde Türk olduğumuzu söylemekten çekinmedik ve neredeyse Ermenistan’ın tamamını dolaşmamıza rağmen bir sorun yaşamadık. Daha çok yurt dışında yaşayan Ermeniler ile diyalog daha zor oluyor galiba.
2 Türkiye-Ermenistan sınır kapısı hala kapalı. Karayolu ile gidecekler Gürcistan veya İran üzerinden geçebilir. Kendi aracıyla seyahat etmeyenler Gürcistan’ın başkenti Tiflis’ten Erivan’a taksi, dolmuş, otobüs, minibüs ve tren ile ulaşabilir. Tiflis-Erivan 270 km.
3 Gürcistan sınır kapısından Ermenistan’a geçerken sınır kapısında normal pasaportlara 8 dolar karşılığında bir dakika içinde vize alabiliyorsunuz. Yanınızda bolca 5’er 10’ar dolar bulundurun.
4 Ülkenin gelişmiş tek şehri olan başkent Erivan (Yerevan) Avrupa şehirleri kadar modern. Ayrıca konaklama ve gece hayatı pahalı (neredeyse İstanbul ayarında). Yazın özellikle hafta sonları konaklayacak yer bulmak kolay değil. Şehir merkezi pahalı markalar satan mağazalarla dolu.
5 Erivan dışına çıktığınızda bambaşka bir ülke görüyorsunuz. Bu şehirlerde (bulabilirseniz) konaklama, yeme içme her şey çok daha ucuz. Ülkenin ikinci büyük şehri olan Vanadzor, bizim küçük nüfuslu Anadolu şehirlerinden bile küçük.
6 Ermenistan’da bölünmüş yollar yeni yapılmaya başlandığından hız limitleri çok düşük. Gerçi yavaş da gitseniz yabancı olduğunuzu anlayan polisler hemen yakanıza yapışıyor ve rüşvet istiyor. Polisler önce ehliyetinizi alıyor, sonra pazarlık başlıyor. Gürcü parası bile kabul ediyorlar.
7 Ülkede görülecek (sayıca) çok tarihi eser yok. Ağrı Dağı ve Ani Harabeleri (Kars) Ermeniler için bu yüzden de çok önemli. Fotoğraf çekmeye meraklıysanız, Ağrı Dağını (Ararat) doğudan gören Khor Virap manastırını pas geçmeyin.
8 Ermenistan’ın en görülesi yerleri arasında gösterilen Sevan Gölü, bize çok sıradan geldi. Deniz olmayan ülkede göl çok değerli tabii… Göl kenarı ve yakınında, konaklama için pek çok alternatif mevcut.
9 Sevan Gölü’nün kuzeyindeki Dilijan Bölgesi doğa güzelliği bakımından ülkenin en güzel yerlerinden biri. Burası için “Ermenistan’ın Alpleri” benzetmesi yapılıyor. Bu yol üzerinde Aghstev nehri kenarında çok güzel tesisler var. Göl kenarındaki Sevanavank manastırı ülkenin en çok ziyaret alan noktalarından biri.
10 Ermenistan-Azerbaycan sınır boyunca uzanan yollar oldukça ıssız. Bu sorunlu bölge (Dağlık Karabağ) hakkında yola çıkmadan önce biraz araştırma yapmak, bu sınırda yol almayı daha anlamlı hale getirebilir. Biz sınırda gizlice fotoğraf çekerken, bölgede bir gün önce çatışma olmuş meğer. Bunu Türkiye’ye döndükten sonra öğrendik.
11 Erivan dışındaki bölgelerde oldukça bakımsız ya da terk edilmiş evler göze çarpıyor. Derin çukurlu, stabilize, ıssız yollara dikkat edin. Yolda giderken mola verecek düzgün tesis aramayın bulamazsınız. Yolda meyve yemek en hızlı ve ucuz çözüm.
12 Konaklama konusunda tavsiyem, Erivan’da kalıp diğer şehirlerdeki görülecek yerleri gündüz dolaşıp başkente geri gelmeniz. Çünkü Erivan dışındaki şehirlerde akşamları yapacak, hatta konaklayacak düzgün yer bulmanız zor.
13 Erivan’ı yürüyerek dolaşmanızı tavsiye ederim. Hostel’lerden ya da tur firmalarından Erivan şehir haritası alabilirsiniz. Her yer taş işçiliğinin çok iyi sergilendiği yapılarla dolu. Erivan’ın en hareketli yeri olan Cumhuriyet Meydanı’nda Ermenistan Millî Galerisi, Ermenistan Tarih Müzesi ve bakanlık binaları bulunuyor.
14 Yazları çok sıcak olan şehirde açık havadaki kafeler geç saatlere kadar dolu. Yerel yemek yiyebileceğiniz restoranlarda oturmanızı öneririm. Sonrasında da Cumhuriyet Meydanı’nda klasik müzik eşliğinde büyük havuzda suyun dansı şovu oluyor. Işıklandırma da çok başarılı, oraya gidin.
15 Erivan’da geniş yollar ve meydanlar göreceksiniz. Herkes trafik kurallarına uyuyor olsa da, yine de yoğun bir trafik var. Şehir merkezinde de çok sayıda polis aracı görebilirsiniz.
16 Erivan gece hayatında her tarz mekan var. Kumarhaneler, rock barlar, striptiz kulüpleri vb. Geceleri sokaklar güvenli, taksiler ucuz, yürümekten korkmayın. Ekonomik kriz yüzünden ülkenin erkekleri son yıllarda başka ülkelere gitmeye başlamış. Sokaklardaki kadın sayısının fazla olmasının sebebi bu.
17 Erivan’da dövizciler genelde dükkanların içinde. Bir marketin içinde, bir lokantanın veya bir kunduracının bir köşesinde döviz bürosu var. 1 $ = 400 AMD (Ermenistan Dram’ı)
18 Gürcistan üzerinden karayolu ile Ermenistan’a geçiyorsanız, Doğu Karadeniz’den Doğu Anadolu’ya geçtiğinizi hissedebilirsiniz. Hava durumunu buna göre hesaplayın. Ağrı’da hava nasıl ise Erivan’da da aynı hava sizi karşılıyor.
19 İran üzerinden karayoluyla Ermenistan’a geçeceklerin Erivan’a kadar 350 km yolu var. Yol çok uzun görünmese de gece gidilebilecek bir yol değil. Sınırdan geçtikten ancak 6-7 saat sonra Erivan’a varılıyor. Ya da sınırı geçince Kajaran veya Kapan’da konaklamak gerekiyor. Bu bölgeler Goris’e kadar oldukça yeşil ve doğa harikası yerler. Erivan’a yaklaştıkça ise dağ yolları ve kuraklık size eşlik ediyor.
20 Biz motosikletle gittik, bisikletle ya da sırt çantasıyla gidenlerin bakış açısı ve yaşadıkları farklı olabilir. Gitmeden internette bulabileceğiniz az sayıdaki Ermenistan gezi yazısını okumanızı tavsiye e derim.